پـــــــور تــــــوس

سال ۱۳۸۸،سال فردوسی بزرگ

پـــــــور تــــــوس

سال ۱۳۸۸،سال فردوسی بزرگ

همایش «هزاره فردوسی» برگزار ‌شد

همایش «هزاره فردوسی» به کوشش رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از 19 آبان به مدت پنج روز در اتریش برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، همایش «هزاره فردوسی» به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و با همکاری انستیتو خاورشناسی اتریش وابسته به آکادمی علوم و انستیتو ایران‌شناسی اتریش در شهرهای وین و گراتس برگزار می‌شود.
در این همایش شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی، علمی و اجتماعی کشور اتریش و جمعی از ایرانیان مقیم آن کشور حضور دارند.
این برنامه برای نخستین‌بار در کشور اتریش و با مشارکت فدراسیون پهلوانی و زورخانه‌ای ایران برگزار می‌شود.
نقالی و پرده‌خوانی «ابوالفضل ورمزیار» و اجرای برنامه توسط پنج نفر از ورزشکاران باستانی از جمله برنامه‌های این همایش است.

فردوسی فیلم‌نامه نویس، کارگردان و تدوین‌گر

دکتر سید محسن هاشمی، پژوهشگر هنر: کار جالب و مهم فردوسی این است که او در شاهنامه، هم فیلم‌نامه‌نویس است، هم کارگردان و هم تدوین‌گر. فیلمنامه‌نویس است چون از بین روایت‌های مختلف، صحنه‌هایی را گزینش و انتخاب می‌کند که تاثیرگذارتر و تصویری‌ترند.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دکتر سید محسن هاشمی، پژوهشگر هنر: ‌شاهنامه اثری روایی است. صحنه‌هایی در این کتاب چیده می‌شود که باورپذیری را افزون می‌کند، بدون آن که کار توصیفی کرده باشد. این هنر را در بخش «پادشاهی شیرویه» می‌توان دید. در آن‌جا با کنار هم گذاشتن دو تصویر، مونتاژی استعاری و کناری بوجود آورده می‌شود. 
کار جالب و مهم فردوسی این است که او در شاهنامه، هم فیلم‌نامه‌نویس است، هم کارگردان و هم تدوین‌گر. فیلمنامه‌نویس است چون از بین روایت‌های مختلف، صحنه‌هایی را گزینش و انتخاب می‌کند که تاثیرگذارتر و تصویری‌تر هستند. کارگردان است چون چیزهایی را با ابیاتش انتقال داده که همانند لانگ شات (نمای بسته) و افکت است. علاوه بر این که مثل یک تدوین‌گر، دخالت زمانی هم کرده است. او در روایت‌هایش، برش نهایی را انتخاب می‌کند. 
در «داستان رستم و اسفندیار» اعمال رستم، از زبان کتایون، با موجزترین شکل ممکن گفته می‌شود و این همان کاری است که به آن تدوین می‌گویند «سواری که باشد به نیروی پیل/ ز خون راند اندر زمین جوی نیل/ بدرد جگرگاه دیو سپید/ ز شمشیر او گم کند راه شید/ همان ماه هاماوران را بکشت/ نیارست گفتن کس او را درشت/ همانا چو سهراب دیگر سوار/ نبوده است جنگی گه کارزار/ به چنگ پدر در به هنگام جنگ/ به آوردگه کشته شد بی درنگ» این ابیات، گزیده‌ای از وقایع را به ما می دهد تا با رستم اشنا شویم. 

تدوین موازی در شاهنامه
تدوین موازی یا متقاطع، از عمده‌ترین نیازهای قصه‌گویی است که بر جذابیت قصه می‌افزاید. در شاهنامه در چندین جا چنین هنری را می‌توان دید. به ویژه در داستان نجات دادن کیخسرو از توران زمین، مهارت کامل فردوسی را در ایجاد وضعیت تعلیق، پدیدار می‌شود. خواننده حتی اگر داستان را بارها هم خوانده باشد، باز نمی‌تواند از این پرسش بگریزد که آیا گیو می‌تواند کیخسرو را نجات دهد؟ 
در واقع خواننده همانند دیدن یک فیلم سینمایی، نگران سرنوشت قهرمان داستان است. یا در داستان «جنگ بزرگ کیخسرو با افراسیاب»، هنگامی که دو لشکر ایران و توران رو در روی هم صف کشیده‌اند و نمی‌دانند که چه پیش می‌آید، فضای تعلیقی را به خوبی می‌توان دید. فردوسی در این بخش، تصویری ثابت و ایستا را به ما نشان می‌دهد و کشمکش را از سطح کوچک به شطح بزرگ می‌برد.

علی محدث خراسانی

حاج شیخ علی محدث خراسانی(1329-1370 ه‍.ق) ، فرزند حاج شیخ حسن واعظ پایین‌خیابانی از واعظان نامدار خراسان به‎شمار می‎رفت که در زهد و پارسایی کم‎مانند، و مورد احترام عموم مردم بود. در سال 1329 ه‍.ق در بیت علم و عمل، زاده شد، ادبیات را نزد حاج شیخ عبدالعلی و میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری فراگرفت و سطح را در حلقه درس میرزامحمدباقر، مدرس اول آستان قدس رضوی، آقا شیخ موسی خوانساری و حاج شیخ‎حسن برسی شرکت جست، معقول را از آقابزرگ حکیم، خارج اصول را از میرزا محمد آقازاده آموخت و برای ادامه تحصیل به نجف رفت و در سلک شاگردان آیات سیدابوالحسن اصفهانی و حاج‎آقا ضیاءالدین عراقی درآمد. پس از مدتی به مشهد بازگشت و خارج فقه و معارف را از محضر آیت‌الله میرزا مهدی اصفهانی بهره برد و تا مرگ استاد، او را ر‎‎ها نساخت. خورشید عمر ایشان روز هفتم ربیع‌الاول سال 1370 ه‍.ق، تنگ غروب آفتاب، غروب کرد و فردای آن روز، تن آرام‌یافته‌اش در صحن نو، حجره سوم ضلع شمالی، به دل خاک سپرده شد.

محمدرضا مروارید

حجت‌الاسلام و المسلمین حاج شیخ محمدرضا مروارید(1299-1338 ه‍.ق) فرزند حاج محمدعلی از اتقیای عصر خود بود و در محله دربند علیخان پایین خیابان مشهد سکونت داشت. او در سن 28 سالگی با دختر آیت‌الله حاج شیخ حسنعلی تهرانی ازدواج کرد. مرحوم مروارید با علمای اعلام، حاج شیخ عباس قمی و حاج ملاهاشم (مؤلف منتخب التواریخ) و حاج شیخ حسنعلی اصفهانی (نخودکی) رابطه نزدیک داشت و علاقه آن‎‎‎ها به آن مرحوم تا جایی بود که پس از وفات ایشان نیز قطع رابطه نکرده و از فرزند او دلجویی داشته‌اند، مرحوم حاج شیخ عباس قمی گاه به منزل آن مرحوم سر می‌زد و بعضی از تألیفات خود را به فرزند بزرگ ایشان هدیه می‌کرد. مرحوم مروارید با مرحوم نخودکی عقد اخوت و برادری بسته بود.

مرحوم حاج شیخ محمدرضا مروارید هفت روز قبل از وفات خود در سن 38 سالگی در عاشورای سال 1338 ه‍.ق در منزلش منبر رفت و انقلاب عجیبی به او و مستمعان دست داد و پس از ایراد خطابه بیمار شد. وی پس از مدتی در اثر همین بیماری، پس از پایان نماز صبح و گفتن لا اله الا الله، به رحمت ایزدی پیوست و پیکر پاکش در حرم مطهر، در رواق دارالسعاده، پایین پای حضرت رضا علیه‌السلام دفن شد و در همان‎جا که آرزو داشت، سر بر آستان آن حضرت گذاشت. آیت‌الله حاج میرزا حسنعلی مروارید و مرحوم حاج محمدباقر مروارید و حاج آقا جلال مروارید فرزندان ایشان هستند.

کاظم مدیر شانه‌چی

حجت‌الاسلام و المسلمین استاد کاظم مدیر شانه‌چی در 1306 خورشیدی در مشهد مقدس دیده بدین خاکدان گشود. در مدرسه خیراتخان به تحصیل دروس حوزوی و ادبیات عرب پرداخت و از دروس ادبیات مرحوم شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری و مرحوم محقق نوقانی بهره برد. آن‎گاه معالم الاصول را نزد آیت‎الله مروارید و شرح لمعه و قوانین را نزد مرحوم حاج میرزا احمد مدرس یزدی و دروس رسائل، مکاسب، کفایه و خارج اصول را نزد آیت‌الله حاج شیخ هاشم قزوینی فرا گرفت. از دیگر اساتید ایشان مرحوم حاج میرزا احمد کفائی بود. استاد همچنین یک دوره خارج اصول و چند مبحث فقه را نزد مرحوم آیت‌الله العظمی سیدمحمد هادی میلانی آموخت و دروس فلسفه را از محضر حاج شیخ مجتبی قزوینی، حاج شیخ سیف‌الله ایسی و مرحوم الهی قمشه‎ای فراگرفت. و اجازاتی از حاج آقا بزرگ تهرانی، حاج شیخ هاشم قزوینی، میرزا مهدی الهی قمشه‎ای و حاج میرزا حسین سبزواری دریافت کرد. استاد شانه‌چی با بنیان‌گذاری دانشکده الهیات مشهد در سال 1337 خورشیدی، طی دعوتی از سوی دکتر فیاض، به تدریس فقه و حدیث در دانشکده الهیات پرداخت، که حاصل همت و تلاش بی‌وقفه وی در شناساندن جایگاه علم‎الحدیث و بسط و رواج آن، تألیف کتاب‎‎های ارزشمندی چون «درایه الحدیث»، «علم الحدیث» و «تاریخ حدیث» است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با تأسیس بنیاد پژوهش‎‎های اسلامی آستان قدس در سال 1363 خورشیدی، استاد همزمان با عضویت در هیئت مدیره، سرپرستی گروه حدیث بنیاد را نیز عهده‌دار شد. وی سرانجام در نیمروز 23/2/1381، آخر صفر 1423 در سالروز شهادت هشتمین اختر آسمان ولایت حضرت علی بن موسی‌الرضا عالم آل محمد (صلی‌الله علیه و آله) چشم از جهان فرو بست و در غرفه 25 صحن آزادی دفن شد.