فردوسی و رشد حماسه‌های ملی در ایران و فرارود

این کتاب شامل سخنرانی‌های استادان و دانشمندان ایرانی و کشورهای آسیای مرکزی و در مجموع شوروی سابق است که بخشی از آن‌ها در همایش بین‌المللی‌ای که در تاریخ ۱۳ و ۱۴ ماه می سال ۲۰۰۸ در شهر آلماتی برگزار شد، ارائه گشته بود. برخی دیگر از مقالات این مجموعه را دکتر صفر عبدالله از زبان فارسی به روسی ترجمه کرده است.

 وی در مقدمه‌ای که بر این مجموعه نوشته است، از جایگاه رفیع فردوسی و شاهنامه در فرهنگ ایران و جهان  سخن رانده است. این مجموعه شامل ۲۹ مقاله بدین شرح است: ۱. «مقدمه‌ای بر تاریخ ایران در زمان سامانیان»، شریف شکروف (روسیه)؛ ۲. «ایران و ایرانیان در شاهنامه»، منصور رستگار فسایی (ایران)؛ ۳. «روایت احمد ابن مجیدی دربارۀ فردوسی و فردوسی در ادبیات عرب»، تاج‌الدین مردانی (تاجیکستان)؛ ۴. «ایران و ایرانیان تا پدید آمدن حماسۀ ملی» علی محمدی (ایران)؛ ۵. «پژوهش اسطوره‌ای زن در شاهنامه»، محمد حسین ادریسی؛ ۶. «بررسی سنن خانوادگی و آیین خانواده در شاهنامه»، احمد خاتمی (ایران)؛ ۷. «ابوالقاسم فردوسی طوسی سخن را به خدمت پرورش روحیۀ میهنی گرفت»، امیرحسین خنجی (ایران)؛ ۸. «جایکاه گیاهان و درختان مقدس در شاهنامه»، بهناز پیمانی (ایران)؛ ۹. «فردوسی و لئو تولستوی»، مهناز نوروزی؛ ۱۰. «تأثیر شاهنامه به ادبیات حماسی»، محمدباقر کمال‌الدینی (ایران)؛ ۱۱. «جایگاه بازنویسی حماسۀ فردوسی در ادبیات کودک و نوجوان ایران»، مریم جلالی (ایران)؛ ۱۲. «شعرشناسی شاهنامه: ویژهگی‌ها و عمومیت‌ها»، عبدالنبی ستارزاده (تاجیکستان)؛ ۱۳. «تاریخ و افسانه در شاهنامۀ فردوسی» مظفر محمدی (تاجیکستان)؛ ۱۴. «دست‌نویس‌های شاهنامه در کتابخانۀ ملی روسیه و اهمیت آن‌ها» آلگا واسلیوا (روسیه)؛ ۱۵. «شاهنامۀ فردوسی همچون سرچشمۀ مطالعات تاریخ اقوام آسیای مرکزی در زمان هفتالیان»، عیسی محمدوف (تاجیکستان)؛ ۱۶. «سوژۀ کمربند در شاهنامه ومقایسه با نقاشی کمربندی از کولکسیون سبریی پتر کبیر»، شوخوف تسوف (قزاقستان)؛ ۱۷. «فردوسی و شاعران قزاق»، قومسبایف (قزاقستان)؛ ۱۸. «تأثیر شاهنامه به ادبیات ازبک»، حامدوف (ازبکستان)؛ ۱۹. «شاهنامه در گرجستان»، لیلی ژارژالی آنی (گرجستان)؛ ۲۰. «چهرۀ زنان در شاهنامه»، لیدملا گیوناشولی (گرجستان)؛ ۲۱. «افسانۀ فردوسی»، سیّد محسن هاشمی (ایران)؛ ۲۲. «سخنی از بزرگی فردوسی»، زرینه ژاندوسووا (روسیه)؛ ۲۳. «رستم و دیو سفید»، آرش اکبر مفاخر (ایران)؛ ۲۴. «مقایسۀ برخی از روایات دربارۀ ساسانیان در شاهنامۀ فردوسی و منابع تاریخی»، ندا اخوان اقدم (ایران)؛ ۲۵. «خرد و اندرز در شاهنامه»، فرهاد نظری (ایران)؛ ۲۶. «سرچشمه‌های داستان مردمی اویغوری فرهاد و شیرین»، گلبهرام مولوتووا (قزاقستان)؛ ۲۷. «حماسه در ایران پیش از شاهنامه»، حسن جمشیدی (ایران)؛ ۲۸. «شاهنامه و فرهنگ معنوی در جهان معاصر»، قربان محمدوف (ازبکستان)؛ ۲۹. «آموزش زندگی و آثار فردوسی در ازبکستان»، اصل‌الدین قمروف (سمرقند)

کتاب فردوسی و رشد حماسه‌های ملی در ایران و آسیای مرکزی به کوشش دکتر صفر عبدالله، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و استاد دانشگاه آبلای‌خان قزاقستان، و با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آستانه منتشر شده است.

منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی