فردوسی ما را از بیگانگان بی‌نیاز کرد

نشست «دستور زبان فارسی و شاهنامه»، با اجرای نقالی داستان جمشید شاهنامه توسط ابوالفضل ورمزیار آغاز شد و در ادامه آن ضیاءالدین هاجری، پژوهشگر، گفت: شاهنانه بزرگترین نامه جهان است. یک لغت‌نامه و دریایی از واژگان که مارا از زبان‌های بیگانه بی‌نیاز کرده است.هاجری، در این نشست که با حضور یاسر موحدفر و ابوالفضل ورمزیار،‌ نقال و شاهنامه‌خوان، در سرای اهل قلم برگزار شد، گفت: با داشتن سند اصلی مانند شاهنامه نیازی به نگارش دستور زبان فارسی نبوده است و شاهنامه ما را از همه زبان‌های بیگانه بی‌نیاز کرده است. 
وی با بیان این‌که «رستم» در شاهنامه همان «یعقوب لیث» است، افزود: برادر و پدر یعقوب لیث در شمار مهرپرستان بودند. یعقوب لیث صفار، نیز نقش مهمی در بنا نهادن پایه‌های زبان فارسی دارد. فردوسی از پدرش درباره بزرگمردی‌های یعقوب رویگرزاده شنیده بود و شخصیت رستم را براساس زندگی و شخصیت یعقوب لیث خلق کرد. اگر یعقوب برای فردوسی نمونه نبود، به هیچ وجه ما زبان فارسی نداشتیم. 
این پژوهشگر همچنین با اشاره به انگیزه‌های سرایش شاهنامه نزد دقیقی و فردوسی گفت: فردوسی شیعی با دقیقی زرتشتی به شیوه مهرپرستان پیمان می‌بندند که زبان فارسی را به جایی برسانند و در این راه موفق هم می‌شود. 
هاجری همچنین تصریح کرد: در درون شاهنامه دانش‌هایی مانند  زبانشناسی و واژه‌شناسی آمده است و یکی از دلایلی که به نگارش دستور در زبان فارسی کمتر نیاز بوده، آن است که فردوسی دستور زبان فارسی را در شاهنامه آورده است. این کتاب 1500 ریشه از واژگان فارسی، 600 پسوند و 250 پیشوند فارسی به ما داده است.
این نویسنده همچنین گفت: واژه‌ها در دست فردوسی مانند موم بوده. او زبانشناسی است که واژه‌ها را می‌سازد و در زمان خودش فرهنگستان‌های آن روزگار را به شاهنامه آورده است. واژه‌شناسی شاهنامه تا به حال تکرار نشده است و امرز ما ریزه‌خوار فردوسی هستیم که این دریای با عظمت را برای ما بر جای گذاشته است.
هاجری با بیان اینکه در سال‌های اخیر ما زبانمان را با هر زبانی آمیخته‌ایم و نام آن را فارسی گذاشته‌ایم، تصریح کرد: زبان فارسی بسیار ساده و آسان است و می‌تواند زبان دوم جهان شود، چون هموار شده است. در حال حاضر نیز ما باید آنچه را که مورد نیاز زبان است، به کار ببریم. اگر به پشت سرمان بنگریم و ببینیم چه چیزهایی را از دست داده‌ایم، هیچ وقت با دشواری مواجه نخواهیم شد. 
این پژوهشگر با برشمردن واژه‌هایی که کاربرد آن‌ها در زبان امروزی فارسی اشتباه است و برای آن‌ها در زبان فارسی جایگزین وجود دارد، به سخنان خود پایان داد.