فردوسی و زبان فارسی

از سه‌شنبه 19/2/1389 فضای شهر مشهد را پارچه­نوشت­هایی با عنوان «فردوسی و زبان فارسی» را  آیین­‌بندی کرده است. 5سال پیش نیز با چاپ چنین پارچه­نوشت­هایی که عکسی از حکیم ابوالقاسم فردوسی را با بیت " به گفتار پیغمبرت راه جوی   دل از تیرگی‌ها بدین  آب شوی" را در پایین آن نویسانده بودند. اما همین نشانه­های کوچک از فردوسی را هم تاب نیاورند. و در سال پایان هزاره­ی سرایش شاهنامه(1388) کوچکترین ارجداشتی از سوی هیچ ­یک از نهادهای پرهزینه و بی­سود شهر و استان در زادگاه فردوسی انجام نشد.پارچه­نوشت­ها که اکنون به در و در دیوار شهر آویخته شده است ، اگر چه به سان «نوش­دارو پس از مرگ سهراب » است و در این چند روزه که بارها چشم آن کشیده­ام تا بینم کسی از شهروندان مشهدی که سال­هاست هویت و فرهنگ مایه­ورشان را فراموش کرده­اند، به این پارچه­نوشت­ها می­نگرد یا به ابرنمایشگرهای شهر هنوز کسی را  ندیده­ام تا در پای این کوچکترین یادها از فردوسی در شهرش دست­کم درنگی کوتاه کند. اما باز همین کارک در این وانقسای بی­فرهنگی و بی­هویتی برای فرهیختگان غنیمتی است. توس(مشهد) که مردخیزترین شهر جهان است و شمار دانشورانش به شمار نیاید؛ امروز در وضعیت فرهنگی اسف­باری به سر می­برد، که به دید من بی­خبری و از خودباختگی،مردمانش مهم­ترین دلیل آن است.این بزرگداشت­ها کمترین بهره­اش این است که دست­کم به یاد چند تن می­اندازد که میراث­بر چه بزرگانی­اند، نام­هایی که در زیر می­آورم؛ شمار اندکی از این دانشی­مردانند که برخی از مردم توس اینک حتی نام آن­ها را برای یک بار  هم نشنیده­اند؛آنان را به ما نیاز نیست که نام خیابانی یا میدانی را در شهر به نام آنان کنیم که نام برخی از آنان  را فرنگیان در ماه ثبت کرده­اند این ماییم که برای فرو نرفتن در گرداب بنیان­کن بی­هویتی نیازمند چنگ زدن به دامن آن­ها داریم؛ و این شما و چندتا از این نام­ها؛جابر بن­حیان توسی( پدر دانش کیمیا chemistry)، شیخ طوسی(شیخ الطائفه، نوسینده 2کتاب فقهی از کتب 4گانه شیعه)،ابوالقاسم فردوسی(پدر فرهنگ ایران)،اسدی طوسی(نویسنده­ی نخستین فرهنگنامه­ی برجامانده به زبان پارسی دری)،دقیقی توسی(شاعر پیش­کسوت فردوسی)، خواجه نصیرالدین توسی( مهندس نخست، آن چنان دانشور است که به سخن نیاید)،خواجه نظام­الملک توسی (بنیانگذار مدارس نظامیه­که­کالج­های اروپا تقلید از این مدارس بود) حجه­الاسلام محمدغزالی(نویسنده­ی احیا علوم دین که فرنگیان آن را دایره­المعارف علوم اسلامی می­دانند،فرنگیان و تازیان او را بیشتر از هم­شهریانش می­شناسند)،احمد غزالی، شرف­الدین مظفر بن محمد طوسی(ریاضیدان و اخترشناس،اختراع اسطراب خطی یکی از کارهای وی­ست،او یکی از گمنام­ترین­هاست)،ملک­الشعرای بهار(واپسین قصیده­سرای بزرگ ادب پارسی دری)،اخوان ثالث،دکتر شریعتی،مرتضی مطهری(بنیادگذران اندیشه­ای خیزش بهمن 57)