رونمایی سکه‌های باستانی ۲ هزار ساله در مشهد

 خراسان-ص R05 فرهنگ،شماره سریال 17384، تاریخ انتشار 880716

در اقدامی کم نظیر، گنجینه ای بالغ بر ۴۰۰ عدد سکه باستانی با قدمتی حدود ۲ هزار سال توسط یک مجموعه دار مشهدی به نام سید محمد سعید سادات اخوی به گنجینه تمبر، اسکناس و مسکوکات موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، مسئول گنجینه تمبر، اسکناس و مسکوکات این سازمان با بیان این خبر گفت: این مجموعه بسیار نفیس که از نظر قدمت و تعداد سکه در میان مجموعه های اهدایی موزه آستان قدس رضوی منحصر به فرد است، شامل سکه های سلاطین و حاکمان قبل و بعد از اسلام مانند:«ایلیمایی»، «ساسانیان»، «هفتالیان»،«اسپهبدان طبرستان»، «عباسیان» ، «سامانیان» «آل بویه» ، «غزنویان»، «سلجوقیان» و «خوارزمشاهیان» است. محمدحسین یزدی نژاد از واحد پولی این سکه ها نظیر «کالکو»،«درم»،«درهم طبری»، «فلوس»،«دینار» و«دراخم» نام برد و خاطرنشان کرد: این سکه ها که متعلق به سلاطین و حاکمان مختلف مانند «ارد دوم»،«فرهاد دوم» و «خسرو ایلیمایی»، «شاهپور دوم»، «پیروز»، «قباد اول» و «خسرو انوشیروان ساسانی»، «اسپهبد خورشید طبرستانی»، «هانی» و «مقاتل طبرستانی»، «سبکتگین»و «محمود غزنوی»، «کیکاووس بن کیخسرو سلجوقی»، ««هلاکوخان»،«اباقاخان»، «ارغون خان»، «غازان محمود» و «محمد خدابنده الجایتو ایلخانیان» است، در نوع خود جذاب و دیدنی است. وی با بیان این که این سکه ها در شهرهای بزرگ مانند مرو، دیناور، سجستان، سیواس (مکانی در ترکیه فعلی)، تفلیس، خوارزم، حله، هرات، استرآباد، اصفهان و مشهد ضرب شده است، افزود: قدیمی ترین سکه این مجموعه متعلق به «ارد دوم» شاه «ایلیمایی» است که هزار و ۹۵۰ سال پیش ضرب شده است. وی خاطر نشان کرد: جنس این سکه ها از نقره، مس، برنز، آلیاژ مس و برنج و نیکل، سرب و روی است و روی آن ها نقوش، طرح ها، نمادها و تصاویر سلاطین دیده می شود که برای تاریخ پژوهان و جغرافی دانان ایران بهترین و اصیل ترین منبع تحقیقاتی و مطالعاتی محسوب می شود.مسئول گنجینه تمبر، اسکناس و مسکوکات آستان قدس رضوی در گفت وگو با خراسان درباره اهمیت این مجموعه گفت: این سکه ها نشانه عینی فرهنگ و تاریخ ایران است و دارای ارزش بالایی برای شناخت سلسله های مختلف است.یزدی نژاد افزود: با کشف سکه می توان دریافت که چه سلسله ای در چه زمانی قدرت داشته و حکومت می کرده است. پژوهشگران نیز زمانی که در مطالعات خود به بن بست می خورند و یا سوالی برایشان مطرح می شود، برای یافتن پاسخ خود در بسیاری از موارد به بررسی سکه ها می پردازند. چرا که دیگر آثار از جمله بناها و... تخریب شده است. بنابراین برای یک محقق، مطالعه سکه ها یکی از بهترین راه های شناخت یک تمدن است.وی در اهمیت این آثار تاکید کرد: موزه آرمیتاژ روسیه حدود ۸۰ سال قبل، آثار تمدن ایرانی را به نمایش گذاشت و آن زمان جمع آوری آن آثار را جزو افتخارات خود بیان کرد.علاوه بر این موزه های معروف جهان چون فرانسه، انگلستان و آمریکا، داشتن اشیای تاریخی ایران را افتخار خود می دانند و در میان آثار دوره اسلامی موزه های معروف جهان، اشیای ایرانی بیشترین سهم را دارد.یزدی نژاد با اشاره به این موارد افزود: برخی از این سکه های اهدایی منحصر به فرد است؛ مانند سکه های «هفتالیان»، که سال ها در افغانستان حکومت می کردند، همچنین سکه های دوره «ایلیمایی» که در بخش شرقی شوش می زیستند.در این مجموعه سکه های دوره ساسانی تقریبا کامل است و چنین مجموعه کاملی درکمتر موزه‌ای در جهان قابل مشاهده است.

شرح سکه ها

۱ -سکه کالکوی ارد دوم(حدود ۵۰-۷۰م.) از پادشاهان ایلیمایی

2 -سکه مقاتل از حکام عرب طبرستانی

3-سکه طغا تیمورخان از ایلخانان مغول

4 -سکه خسرو اول ساسانی ملقب به «انوشیروان»

5-سکه قباد اول ساسانی

۶ -سکه علی موید از حاکمان سربداران

۷ -سکه تیمور گورکانی