پـــــــور تــــــوس

سال ۱۳۸۸،سال فردوسی بزرگ

پـــــــور تــــــوس

سال ۱۳۸۸،سال فردوسی بزرگ

سخنگوی وزارت خارجه با لهجه مشهدی

در روزهای شلوغ نمایشگاه مطبوعات غرفه روزنامه خراسان، میزبان جمعی از مسئولان بود.قشقاوی سخنگوی وزارت خارجه با لهجه مشهدی وارد غرفه روزنامه شد. دکتر گفت از طرفداران روزنامه است. قشقاوی پدر و مادرش را از اهل خراسان معرفی کرد و اظهار داشت در محله طلاب مشهد بزرگ شده است.قشقاوی در مورد روزنامه خراسان گفت: خراسان؛ روزنامه خوبی است و ما از مطالب آن بهره می گیریم و خراسانی های عزیز هم به این روزنامه علاقه مند هستند و از آن استفاده می کنند. روزنامه خراسان در طول این سال ها توانسته است جایش را باز کند و تعامل خوبی هم با وزارت امور خارجه دارد.بن مایه

گویش مشهدی

 این جستار پیشتر در ویکی پدیا نشر شده است:

گویش مشهدی یکی از شاخه‌های تناور زبان پارسی دری است، که بازمانده لهجه توس قدیم می‌باشد. نزدیکی شگفتی به پارسی دری معیار دارد و از آنجا که بزرگترین نامه دری "شاهنامه فردوسی توسی" به لهجه قدیم توس نوشته شده است، دارای ارزش زیادی است. اکنون و بر پایه یک پژوهش تنها ۲ درصد کودکان دبستانی مشهدی آن هم تنها در حد آشنایی با دستور زبان گویش مشهدی با این لهجه آشنا هستند.

واژگان آن بسیار نزدیک به پارسی است و هیچ تفاوت ساختاری و پیچیدگی آوایی در سنجش با دیگر گویش ها ندارد.بی تردید یکی از عللی که باعث شده است این گویش به عنوان گویش معیار برگزیده شود،همین همه فهمی آن بوده است.

چاپلوس

    اَدَماى چَرب زِبون که خِیلیَم دِغَل بازند                  متقلب و زبون باز و چاخان و مجازَند

   ظاهراً با تو مِگن، مِخِندن اما پوشتِ سَر                 شکى نیست که با همو دشمنِ خونیت مِسازند 

                                                                                        (میرخدیوی،کشکول خنده)

شهر مشهد

 شهر مشهد بخدا بهشت رضوونه داداش‏            خاک پاکش همیشَه پور1 گل و رِیحونَه داداش

 زِوار2 از گوشَه کِنار مَملِکَت سِرازیره                   شهر اسلامَیه و قِبله‏ىِ ایمونَه داداش

 مرقدِ مطهرِ و صحنِ امامِ هشتمین‏                    زیارتگه و امیدِ هر مِسِلمونَه داداش

 با تِماشاىِ حَرم، او زِوارَه با دِلِ پاک                    غرقِ رویایه و مثلِ گل خِندونَه داداش

 وقتِ صحنِ نو و ایوون طِلا ر ِمبینَه‏                     متحیر مِمَنه3، مبهوت و حیرونه

 دمِ سقابخنَه‏ى اسمال طِلائیهِ ببین‏                  آبِ سردِ زمزمى اونجه فِراوونه داداش

 روىِ سَر دَر، اى بَرِش4 ساعتِ گنده و بزرگ        با افق درسته و همیشه میزونَه داداش

 او بَرِش نقارخَنَه وَقت ِ نمازِ صبح و شَب             او بُکوب بکوبشم با طبل و مزقونَه داداش

 یکنفَربا چُماقِ نقره‏اى ویستاده تِریخ                5دَر هر صحنى و انگار که او دِربونِه داداش

 بعدِ صحنین و حرم مسجد گوهرشاده‏               کاشیاش گیرونبهایَه نِگى اَرزونه6 داداش

 موزهَ‏شم ،دیدنى و کِتابخنه او بَرتَرِش                همیشه پور از کِتابه و کتابخونَه داداش

 مینِ مهمونخَنَه‏ىِ حضرتیمِ معرکه یَه                 سُفرَه پهنَه و کِنارِش پورِ مهمونَه داداش

 هر که سر بر آستانِ حرم حق بیذرَه                 مِشه پاک و صورتش همیشه گلگونه داداش

 زائِرِ  حضرتِ ثامنَ الائِمه پیشِ حق‏                   دِرَه قُربى و سَر سُفرهَ‏ى اِحسونه داداش

 او که عاشِق زیارَت امام هشتُمه                    مِیه، چون زیارتِش عَزیزتر از جونَه داداش

 نعمت از وجود حضرت تو مِشد فراوونه              بیخودى نیست که مِگن عروس ایرونه داداش

 بِشنو اَز شاعِرِ مَعروفى که گُفته از قِدیم           سُخنه آسون نگیر، اینجِه خُراسونَه داداش  

                                                 (اصغر میرخدیوی،نمک و نکمدان،186)

                                                      پانوشت ها


 

1-پور:پر (تاجیک ها این واژه  را درست به همین گونه تلفظ می کنند. ولی در مشهد دیگر اینگونه تلفظ نمی شود.) 

2-زِوار:زائر،ج زوارها 

3-مِمَنه: می ماند 

4-اى بَرِش:این ورش،این سویش 

5-تِریخ:سیخ،راست 

6-آرزون: ارزان

توانمندی های لهجه مشهدی مورد غفلت واقع شده است.

به گزارش ایرنا،مصطفی محدثی خراسانی در گفت و گو با خبرنگاران در مشهد افزود : متاسفانه کاربرد لهجه مشهدی در بیان طنز و شوخی سبب شده تا پتانسیل‌های آن مورد غفلت واقع شود و تمایل به کاربرد آن در گفتار روزمره کاهش یابد.

وی اظهارداشت : به منظور تبیین آن باید جلسات ادبی مستمر با حضور اساتید و بزرگان حوزه ادبیات برگزار شود تا جلوه‌های این لهجه شیرین در قالب این نشست ها، نمود یابد.

محدثی در ادامه گفت : خراسان زادگاه و پرورشگاه زبان و ادب فارسی است و باید اذعان کرد که عصاره آن در این خطه عظیم که امروز در پهنه چندین کشور جای گرفته در نام مشهد نمود یافته است.

وی افزود: تاریخ و ادب فارسی مدیون نام‌های بزرگی است که از این خطه قد برافراشتند و در حال حاضر نیز بسیاری از شاعران برجسته معاصر از اهالی خراسان هستند.

سر دبیر ماهنامه شعر با تاکید بر فراهم نمودن زمینه‌های لازم برای ماندگاری هنرمندان در این خطه، اظهار داشت: با نگاه مدیریتی و تامین این زمینه‌ها از کوچ هنرمندان جلوگیری خواهد شد.

عضو شورای شعر و موسیقی سازمان صدا و سیما با بیان ‌اینکه بسیاری از جاذبه‌های شهر مشهد در لایه‌های فرهنگی آن پنهان است، گفت: باید ذهن علاقمندان را به سوی این ظرفیت‌ها و ظرافت‌های زبانی و فرهنگی معطوف نمود زیرا تاکنون این جاذبه‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

وی گفت: البته در چند سال اخیر حرکت‌های هوشمندانه‌ای از سوی سازمانهای مختلف در مشهد صورت گرفته که می‌تواند ضمن معرفی فضاها و ظرفیت‌های موجود، افق‌هایی را تبیین نموده که انگیزه ماندگاری نخبگان و فرهیختگان بومی را فراهم کند. 

منبع:ایرنا