پـــــــور تــــــوس

سال ۱۳۸۸،سال فردوسی بزرگ

پـــــــور تــــــوس

سال ۱۳۸۸،سال فردوسی بزرگ

شاهنامه بازگفت تعاملات انسان و خداست

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، چهارمین نشست درس‌گفتارهای شاهنامه به «انسان از نگاه شاهنامه» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر قدمعلی سرامی عصر روز دوشنبه (21 دی‌ماه) در تالار اجتماعات فرهنگسرای اندیشه به همت باشگاه فردوسی برگزار ‌شد.
دکتر قدمعلی سرامی عضو هیأت امنای بنیاد فردوسی گفت: بنا به این منظومه تقدیر به مثابه کار خدا و تدبیر چونان وظیفه انسان تلقی شده است و شاهنامه تقدیر را بخشش می‌نامد، بخشش به معنی سهم‌دهی پروردگار به یکایک جهانیان و تدبیر را با عنوان کوشش می‌شناساند که این دومی همه تقلاها، تلاش‌ها، جنبش و جوشش‌های آدمیان را در جهت بخشش‌های الهی بازنمون می‌کند.
وی به بیتی در این باره اشاره کرد و گفت: نوای عشق را ساز است آدم/ گشاید راز و خود راز است آدم/ جهان او آفرید این خوب‌تر ساخت/ هم آن با ایزد است هم باز آدم/ شاهنامه همایش تجلیات انبازی خدای عالم با فرزندان آدم است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: این دو بیتی از آن شاعر عارف قرن 20 اقبال لاهوری است اما حقیقت آن است که فشرده شاهنامه نیز به‌شمار تواند آمد. این حماسه بزرگ در عین حال نمایشگر الوهیت آخریت بودن انسان در جهان هستی است. 
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر زنجان خاطرنشان کرد: در نگاه شاهنامه انسان تنها آفریده‌ای است .که به نمایندگی خدا می‌تواند در همه جهان هستی مداخله کند همان‌گونه که حاصل همه آفرینش‌های قبل از خویش است.
وی افزود: توصیه فردوسی آن است که ما با چنین شأن و شوکتی که داریم خود را باید جدی بگیریم و بدانیم بزرگ‌ترین گناه ما اهمال در از قوه به فعل درآوردن همه استعداها و امکانات خدادادمان است. 
وی افزود: «حماسه» تعامل میان انسان و خداست. قهرمانان حماسی، در حماسه‌های ایرانی و حماسه‌های جهان، در تعامل میان تقدیر خداوند و تدبیر انسان قرار دارند، این تعامل در تمامی پدیده‌های جهان به روشنی آشکار است.
وی افزود: معنای جهان کششی دو جانبه میان انسان و خداوند است، یکی از فراز که تقدیر خداوند است و دیگری از فرود که چاره‌اندیشی انسان است. بنیان و اساس این تعامل نیز بر خرد گذاشته شده است. پس بی دلیل نیست که سرآغاز شاهنامه با ستایش خرد است.
این شاهنامه‌پژوه یادآور شد: هنگامی که فردوسی می‌گوید، به نام خداوند جان و خرد، از بیت او به دو معنا می‌توان رسید. یکی خداوندی که خالق جهان است و دیگری خداوندی که جان و خرد را پدید آورده ،اما این تنها انسان است که جان و خرد دارد، به همین دلیل است که می‌گوییم شاهنامه تعامل میان انسان و خداست.
مترجم کتاب «سیمرغ و آفتاب» خاطرنشان کرد: هنگامی که داستان، داستان رابطه انسان و خدا باشد، هشداری که به ما داده می‌شود آن است که نباید پای‌بند جزییات بود. نگاه انسان باید کل‌گرا و فراگیر باشد و در بند جزییات نماند.
وی خاطرنشان کرد: آن‌چه قهرمانان شاهنامه را گرفتار و درمانده می‌کند، همین دست یازیدن به جزییات است اما بازگشت آن‌ها به کلیات و نگاه گسترده و

فراخ آن‌ها به هستی، رهنمون آن‌ها به سوی نیک‌بختی است. این‌که فردوسی در خطبه شاهنامه از انسانی سخن می‌گوید که نخستین فطرت است، بدان سبب است که انسان خردمند نماینده تمام خلقت محسوب می‌شود.
نویسنده کتاب «از رنگ گل تا رنج خار، شکل‌شناسی داستان‌های شاهنامه» گفت: اگر این‌گونه بنگریم انسان سرآغاز خلقت خواهد بود. درست است که هنگام تکوین و ایجاد عالم هستی ابتدا پدیدارهای دیگر آشکار شدند و آنگاه نوبت به انسان رسید اما کمال آفرینش و تکوین جهان هنگامی بود که انسان آفریده شد.
وی افزود: خرد شاهنامه هم خرد منطقی و قانونی است و هم خرد عاشقانه. این در هم آمیختن عشق و خرد، یکی شدن میان اضداد است. پایه و اساس جهان نیز بر همین اضدادها گذاشته شده است. اگر انسان در یکی از این اضدادها اسیر شود و از آن دیگری غافل بماند، سختی و رنج‌ می‌بیند، چرا که پایه جهان بر همراهی متضادها نهاده شده است.
سرامی یادآور شد: فردوسی در سرآغاز شاهنامه چنان حرمت و ارزشی برای خرد قایل می‌شود که پس از حمد خداوند، به ستایش از خرد می‌پردازد. به عبارت دیگر او از ستایش خداوند یگانه هستی به ستایش یگانه دیگر، که خرد -به عنوان نعمتی الهی- است، می‌رسد. این خرد که فردوسی همواره به ستایش آن می‌پردازد، در انسان جلوه آشکاری دارد اما حقیقت آن را در پدیدارهای دیگر عالم هم می‌توان مشاهده کرد.
وی افزود: ‌ستایش بی‌وقفه خرد از سوی فردوسی، به ما نشان می‌دهد که این گوهر یگانه هستی در نگاه او چه جایگاه بلند و مرتبه والایی دارد. به همین دلیل آنچه ماجرا‌ها و داستان‌های متعدد شاهنامه را وحدت می‌بخشد و یک کاسه می‌کند، همین خرد است. 
در پایان نشست و در پاتوق شاهنامه‌خوانی باشگاه فردوسی فاطمه غلامی به شاهنامه‌خوانی و نقالی خواهد پرداخت. 

نظرات 1 + ارسال نظر
ali mahrooz پنج‌شنبه 8 بهمن‌ماه سال 1388 ساعت 12:37 ب.ظ http://www.byrapid.com

سلام خوبی وبلاگ خیلی خوب وقشنگی داری خوشحال میشم اگه به سایت من هم سر بزنی در مور فروش اکانت های رپیدشیر و مگا آپلود هستش. منتظرتم راستی میشه یه لینک از سایت من تو وبلاگت بدی با همین عنوان فروش اکانت های رپیدشیر و مگا اپلود ؟ ایشالا جبران میکنم مرسی فعلا بای

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد