شب چله از مهمترین بخشهای مردم نگاری استان است

مهم ترین بخش طرح مردم نگاری استان به مراسم شب چله و نوروز اختصاص دارد.

معاون توسعه مدیریت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به این که شب چله امسال مصادف با ایام عزاداری امام حسین(ع) است، به خبرنگار ما گفت: از آن جا که بعضی از آداب و رسوم استان در حال فراموشی است قسمتی از طرح مردم نگاری استان، به مراسم سال شمسی اختصاص یافته است که مهم ترین بخش ها به شب چله و نوروز اختصاص دارد.

سید «احمد برآبادی» افزود: گرد آمدن افراد فامیل در خانه بزرگ ترها در شب چله، پیشینه تاریخی مهمی در بین ایرانیان دارد و به طور عموم از قبل از اسلام در بین ایرانی ها وجود داشته است.

وی ادامه داد: همچنین برپایی مراسمی چون نوروز و شب چله در کشورهای فارسی زبان نیز به طور کم و بیش از گذشته های دور اجرا می شده است ولی به گستردگی و اهمیتی که ایرانی ها برای آن قائل می شده اند نیست.

وی با بیان این که گفته های متفاوتی در این خصوص وجود دارد، خاطر نشان کرد: در این شب، مردم در گذشته به امید دیدن طلوع خورشید تا صبح بیدار می ماندند و کمتر اتفاق می افتاد بخوابند زیرا از نظر آن ها طلوع خورشید اهمیت زیادی داشته است و همچنین در این شب کوچک ترها برای به جا آوردن صله رحم به دیدار بزرگ ترها می روند.

وی با اشاره به این که پذیرایی از میهمانان با میوه هایی که به رنگ قرمز چون انار، سیب و ... یکی از آداب و رسوم خاص این شب است، اظهار داشت: در میان میوه ها، توجه خاصی به خوردن هندوانه می شد زیرا معتقد بودند که اگر آن شب هندوانه بخورند در چله تابستان گرما نخواهند خورد. از طرفی دیگر از آن جایی که به امید دیدن سرخی خورشید در هنگام طلوع بیدار می ماندند از این میوه ها استفاده می کردند.

سید «احمد برآبادی» کف زنی را از مراسم خاص این شب در منطقه خراسان دانست و گفت: در این شب داستان گویان، داستان هایی را برای دیگران تعریف می کردند و افراد باسواد هم علاوه بر خواندن شاه نامه و اشعار حافظ و سعدی به نقل داستان های کهن ایرانی اسلامی می پرداختند.

به گفته وی در گاه شماری بومی این منطقه، سه ماه پایانی سال را به سه قسمت تقسیم می کردند و چله بزرگ زمستان از اول دی تا دهم بهمن و چله کوچک زمستان که بیست روز است از یازدهم بهمن شروع می شود و تا پایان آن ادامه می یابد و در واقع شب چله به طور معمول سردترین موقع سال است.

وی با اشاره به این که عدد چهل قبل و بعد از اسلام همواره از اعداد مقدس بوده و تاکید زیادی بر آن شده است، تصریح کرد: دو سال قبل در نمایشگاه صنایع دستی و اقوام ایرانی که در نمایشگاه بین المللی استان برگزار شد، مراسم سنتی شب چله را با لباس محلی و شکل و شمایل خاص آن برگزار کردیم که مورد استقبال زیاد مردم قرار گرفت. وی افزود: همچنین برای جلوگیری از به فراموشی سپردن این گونه آداب و رسوم بومی، پژوهش هایی در هر یک از این موارد صورت گرفته و گزارش هایی تهیه و منتشر شده است تا علاوه بر این که با این کار اقدامی برای ترویج این عادات خوب صورت گیرد از به فراموشی سپرده شدن آن ها نیز جلوگیری شود.